1 เม.ย.64 – ที่กระทรวงการต่างประเทศ นายธานี แสงรัตน์ อธิบดีกรมสารนิเทศและโฆษกกระทรวงการต่างประเทศ แถลงถึงการดำเนินการของกระทรวงการต่างประเทศร่วมกับหน่วยงานที่เกี่ยวข้องในการติดตามทวงคืนทับหลังปราสาทหนองหงส์ จ.บุรีรัมย์ และทับหลังปราสาทเขาโล้น จ.สระแก้ว และโบราณวัตถุอื่นๆ กลับคืนสู่ประเทศไทย ว่า กรณีการติดตามทวงคืนทับหลังจากปราสาทเขาโล้นและทับหลังจากปราสาทหนองหงส์ที่ถูกลักลอบนำออกจากประเทศไทย และถูกจัดแสดงอยู่ที่ Asian Art Museum นครซานฟรานซิสโก รัฐแคลิฟอร์เนีย สหรัฐอเมริกา รัฐบาลได้แต่งตั้งคณะกรรมการติดตามโบราณวัตถุของไทยในต่างประเทศกลับคืนสู่ประเทศไทย โดยกระทรวงการต่างประเทศ ได้ประสานงานกับกรมศิลปากร กระทรวงวัฒนธรรมอย่างใกล้ชิด เพื่อขอรับข้อมูลการศึกษาทางวิชาการพร้อมหลักฐานที่เกี่ยวข้อง เช่น รายงานการสำรวจของกรมศิลปากร ภาพถ่ายของทับหลังฯ ตัวอย่างเอกสารอนุญาตในการส่งออกโบราณวัตถุ เป็นต้น เพื่อใช้ในการสืบสวนสอบสวน จนสามารถพิสูจน์ได้ว่า โบราณวัตถุทั้ง 2 รายการนั้นมีถิ่นกำเนิดในประเทศไทย และได้ถูกลักลอบนำออกไปโดยผิดกฎหมาย
นายธานี กล่าวอีกว่า ขณะนี้คดีความเสร็จสิ้นแล้ว โดยพิพิธภัณฑ์ดังกล่าวได้ดำเนินการถอดถอนรายการทับหลังทั้ง 2 รายการนี้ ออกจากบัญชีของพิพิธภัณฑ์ฯ เมื่อวันที่ 31 มี.ค.ที่ผ่านมา จากนั้นในวันที่ 2 เม.ย.นี้ รัฐบาลกลางสหรัฐฯ จะยึดทับหลังทั้ง 2 รายการแล้วจะนำส่งคืนให้แก่ผู้แทนรัฐบาลไทยผ่านกรอบการดำเนินงาน Victim Remission Program ของกระทรวงยุติธรรมสหรัฐฯ ต่อไป โดยจะมีพิธีส่งมอบโบราณวัตถุทั้ง2 รายการให้แก่ฝ่ายไทย อย่างเป็นทางการต่อไปในโอกาสแรก ขณะนี้กระทรวงการต่างประเทศได้ดำเนินการในส่วนที่เกี่ยวข้อง เพื่อเตรียมพร้อมรับมอบโบราณวัตถุจากฝ่ายสหรัฐฯ รวมทั้งได้ประสานกับบริษัทขนส่งที่มีความเชี่ยวชาญและประสบการณ์สูงในการขนส่งโบราณวัตถุกลับคืนสู่ประเทศไทย
นายธานี กล่าวต่อว่า กระทรวงการต่างประเทศขอขอบคุณสำนักงานอัยการสหรัฐฯ สำนักงานสืบสวนเพื่อความมั่นคงแห่งมาตุภูมิ สถานกงสุลใหญ่ไทย ณ นครลอสแอนเจลิส และกรมศิลปากร กระทรวงวัฒนธรรม ที่ผลักดันติดตามทวงคืนโบราณวัตถุสำคัญทั้ง 2 รายการกลับคืนสู่ประเทศไทยอย่างต่อเนื่องจนประสบความสำเร็จ และคดีนี้ถือว่า เป็นคดีตัวอย่างในการติดตามคืนโบราณวัตถุชิ้นอื่น ๆ ของไทยในความครอบครองของพิพิธภัณฑ์ต่าง ๆ ในสหรัฐฯต่อไป
โฆษกกระทรวงการต่างประเทศ กล่าวด้วยว่า นอกจากนี้ ยังมีเรื่องน่ายินดีอีกประการ คือ ประเทศไทยจะได้รับพระพุทธรูปเก่าแก่ที่เป็นงานโลหะสำริด ศิลปะยุคสุโขทัยและอยุธยา คืนจากสหรัฐฯ จำนวน 13 รายการ รวมถึงรูปเคารพศิลปะสมัยศรีวิชัย ซึ่งทั้งหมดได้ถูกลักลอบนำออกจากประเทศไทยอย่างผิดกฎหมาย และถูกนำไปจัดแสดงในพิพิธภัณฑ์ต่างๆ ในนครนิวยอร์กของสหรัฐฯ โดยการดำเนินคดีเกี่ยวกับการครอบครองวัตถุโบราณส่วนนี้ได้สิ้นสุดแล้ว และฝ่ายสหรัฐฯ อยู่ระหว่างดำเนินการเตรียมส่งมอบคืนให้แก่ผู้แทนรัฐบาลไทย โดยกระทรวงการต่างประเทศได้มีหนังสือถึงกรมศิลปากร เพื่อขอให้พิจารณาตรวจสอบเนื้อหาในเอกสารที่เกี่ยวข้อง และมอบอำนาจให้กงสุลใหญ่ไทย ณ นครนิวยอร์ก เป็นผู้แทนรัฐบาลไทยลงนามในเอกสารทางกฎหมายที่เกี่ยวข้อง เพื่อรับมอบโบราณวัตถุทั้ง 13 รายการนี้กลับคืนสู่ประเทศไทยต่อไป
